سونوگرافی چیست؟

سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تهیه تصاویری از اندام‌ها، بافت‌ها و سایر ساختارهای داخل بدن استفاده می‌کند. این تکنیک به ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به جراحی، داخل بدن را ببینند. به سونوگرافی، اولتراسوند نیز گفته می‌شود.

کاربردهای سونوگرافی

سونوگرافی می‌تواند برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده شود، اما عمدتاً برای تشخیص و پیگیری وضعیت‌های مختلف به کار می‌رود. برخی از کاربردهای سونوگرافی عبارتند از:

• نظارت بر سلامت و رشد جنین در دوران بارداری: سونوگرافی بارداری می‌تواند به بررسی رشد طبیعی جنین و شناسایی مشکلات احتمالی بارداری کمک کند.
• تشخیص علت بیماری‌های پزشکی: سونوگرافی می‌تواند به تشخیص مشکلاتی که بافت‌های نرم را درگیر می‌کنند، مانند اندام‌ها، غدد و رگ‌های خونی کمک کند.
• راهنمایی برای انجام بیوپسی: سونوگرافی می‌تواند ناحیه مورد نظر را شناسایی کرده و سوزن را به محل دقیق برای جمع‌آوری نمونه هدایت کند.

انواع سونوگرافی

سونوگرافی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. برخی از مهم‌ترین انواع سونوگرافی شامل موارد زیر است:

• سونوگرافی داپلر: می‌تواند حرکت را در بدن نشان دهد، مانند ضربان قلب و جریان خون.
• سونوگرافی سه‌بعدی: تصاویری سه‌بعدی از ساختارهای بدن ایجاد می‌کند.

دلایل استفاده از سونوگرافی در بارداری

سونوگرافی بارداری برای موارد زیر استفاده می‌شود:

• بررسی اندازه، موقعیت، ضربان قلب و سن جنین
• تشخیص نقایص مادرزادی و اختلالات ژنتیکی
• بررسی مقدار مایع آمنیوتیک و محل جفت

کاربردهای تشخیصی سونوگرافی

سونوگرافی تشخیصی می‌تواند به تشخیص مشکلات مختلف بدن کمک کند، از جمله:

• تشخیص علت درد، تورم و سایر علائم
• بررسی انسداد، رشد و مشکلات ساختاری در اندام‌ها، غدد و رگ‌های خونی
• تشخیص بیماری‌های مختلف در قلب، رگ‌های خونی، اندام‌های شکمی، اندام‌های لگن، تیروئید، کلیه‌ها، سینه‌ها، مغز، ستون فقرات و باسن

دلایل نیاز به سونوگرافی

اگر باردار هستید، انجام یک سونوگرافی معمولی بین هفته‌های 18 تا 22 بارداری برای بررسی سلامت نوزاد معمول است. اگر پزشک به مشکلی مشکوک باشد، ممکن است در زمان‌های دیگر نیز به سونوگرافی نیاز داشته باشید.

مراحل انجام سونوگرافی

سونوگرافی اغلب توسط یک متخصص سونوگرافی انجام می‌شود. مراحل کلی انجام سونوگرافی عبارتند از:

1. برداشتن لباس از ناحیه مورد بررسی و دراز کشیدن روی میز.
2. پخش ژل مخصوص روی پوست ناحیه مورد بررسی.
3. حرکت دادن مبدل (دستگاهی که امواج صوتی را به بدن ارسال می‌کند) روی پوست.
4. تبدیل پژواک امواج صوتی به تصاویر روی صفحه کامپیوتر.
5. پاک کردن ژل از روی پوست پس از پایان معاینه.

سونوگرافی‌های داخلی

برای برخی از معاینات، دستگاه سونوگرافی در داخل دهانه بدن قرار می‌گیرد تا تصویر واضح‌تری به دست آید. این معاینات شامل:

• سونوگرافی ترانس واژینال: برای مشاهده رحم و تخمدان‌ها.
• سونوگرافی ترانس رکتال: برای مشاهده غده پروستات.
• اکوکاردیوگرام ترانس مری (TEE): برای دریافت تصاویر واضح از قلب.

آمادگی برای سونوگرافی

آمادگی برای سونوگرافی بستگی به ناحیه مورد بررسی دارد. برخی از معاینات نیاز به آمادگی خاصی ندارند، اما برای برخی دیگر ممکن است نیاز به ناشتا بودن یا پرکردن مثانه باشد.

خطرات و عوارض سونوگرافی

سونوگرافی به‌طور عمومی ایمن تلقی می‌شود و هیچ آسیبی برای سلامتی ندارد. برخلاف اشعه ایکس، سونوگرافی از اشعه یونیزان استفاده نمی‌کند که آن را ایمن‌تر می‌کند.

تفسیر نتایج سونوگرافی

نتایج سونوگرافی به نوع سونوگرافی شما بستگی دارد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند نتایج را تفسیر کرده و توضیح دهد که برای سلامتی شما چه معنایی دارند.